Tomografia komputerowa

 Podstawowym badaniem obrazującym mózgowie i inne struktury wewnątrzczaszkowe jest tomografia komputerowa (CT – computed tomography). W przeciwieństwie do rezonansu magnetycznego, jest to badanie krótkie, ale związane z promieniowaniem rentgenowskim. Badanie CT można wykonać bez kontrastu lub po podaniu kontrastu dożylnie. Używa się kontrastu jodowego podawanego przez wkłucie obwodowe – np. za pomocą wenflonu na ręce. W badaniu CT bez kontrastu i po podaniu kontrastu można uwidocznić jedynie niektóre, większe tętniaki.

Przykładowe, bez odchyleń, badanie tomografii komputerowej (CT) głowy bez kontrastu w projekcji poprzecznej.

Źródło: Case courtesy of Dr David Cuete, Radiopaedia.org, rID: 23768

Przykładowe, bez odchyleń, badanie tomografii komputerowej (CT) głowy po podaniu kontrastu w projekcji poprzecznej.

Case courtesy of Dr David Cuete, Radiopaedia.org, rID: 23768

Badaniem celowanym na obrazowanie naczyń tętniczych mózgowia jest CT w opcji angio, tj. angiografia CT (w skrócie: angio–CT). Jest to badanie w którym można bardzo dokładnie uwidocznić naczynia mózgowia i ewentualne tętniaki. Badanie to wykonuje się z użyciem kontrastu jodowego podawanego przez wkłucie obwodowe (jak w badaniu CT po kontraście), ale w fazie tętniczej – pozwalającej uwidocznić naczynia mózgowia.

Przykładowe, bez odchyleń, badanie angiografii tomografii komputerowej (angio-CT) naczyń głowy w projekcji poprzecznej.

Źródło: Case courtesy of Dr Ahmed Abdrabou, Radiopaedia.org, rID: 57592

Przykładowa, bez odchyleń, rekonstrukcja 3D angiografii tomografii komputerowej (angio-CT) naczyń głowy i szyi w widoku od przodu.

Źródło: Case courtesy of Dr Ahmed Abdrabou, Radiopaedia.org, rID: 57592

W większości przypadków do zdiagnozowania tętniaka i zaplanowania postępowania wystarczy badanie angio–CT. W przypadkach bardziej skomplikowanych wykonywana jest arteriografia mózgowa (link). Arteriografia jest tzw. złotym standardem (tj. badaniem najwyższej jakości) do obrazowania naczyń mózgowych. Nie wykonuje się jej jednak rutynowo ani na początku procesu diagnostycznego, ponieważ jest to badanie inwazyjne.

Planowe badania CT (z kontrastem, jak i również bez) ze względu na promieniowanie rentgenowskie są przeciwwskazane u kobiet w ciąży. Do badania nie trzeba być na czczo. W przypadku uczulenia na kontrast jodowy (lub jego podejrzenia) w warunkach szpitalnych pacjent może zostać przygotowany do badania za pomocą sterydów; alternatywą może być wykonanie badania rezonansu magnetycznego (link).

Po badaniu z kontrastem zaleca się spożywanie doustne płynów – np. wody mineralnej.


Przykład 1

64-letni mężczyzna zgłosił się na Szpitalny Oddział Ratunkowy z powodu zaburzeń mowy i osłabienia prawej kończyny górnej. Wykonano badanie CT głowy bez kontrastu, na podstawie którego wysunięto podejrzenie tętniaka szczytu tętnicy podstawnej.

Badanie tomografii komputerowej (CT) głowy bez kontrastu w projekcji poprzecznej u umawianego pacjenta.
Case courtesy of Dr Bruno Di Muzio, Radiopaedia.org, rID: 35682

Powyższe badanie - CT głowy bez kontrastu. Żółta strzałka wskazuje hiperdensyjny (jaśniejszy) obszar mogący odpowiadać tętniakowi szczytu tętnicy podstawnej.
Case courtesy of Dr Bruno Di Muzio, Radiopaedia.org, rID: 35682

Następnie wykonano badanie angio-CT potwierdzając rozpoznanie niepękniętego tętniaka szczytu tętnicy podstawnej o wymiarach 8.5 x 7.0 x 6.0 mm

Badanie angiografii tomografii komputerowej (angio-CT) naczyń głowy w projekcji poprzecznej. Pośrodku badania widoczny jest okrągły obszar odpowiadający tętniakowi szczytu tętnicy podstawnej.
Case courtesy of Dr Bruno Di Muzio, Radiopaedia.org, rID: 35682

Badanie angiografii tomografii komputerowej (angio-CT) naczyń głowy w projekcji czołowej. Pośrodku badania widoczny jest okrągły obszar odpowiadający tętniakowi szczytu tętnicy podstawnej.
Case courtesy of Dr Bruno Di Muzio, Radiopaedia.org, rID: 35682

Rekonstrukcja 3D angiografii tomografii komputerowej (angio-CT) naczyń głowy omawianego przypadku z widocznym tętniakiem sczytu tętnicy podstawnej. Widok od góry.
Case courtesy of Dr Bruno Di Muzio, Radiopaedia.org, rID: 35682

Rekonstrukcja 3D angiografii tomografii komputerowej (angio-CT) naczyń głowy omawianego przypadku z widocznym tętniakiem sczytu tętnicy podstawnej. Widok od tyłu.
Case courtesy of Dr Bruno Di Muzio, Radiopaedia.org, rID: 35682

Rekonstrukcja 3D angiografii tomografii komputerowej (angio-CT) naczyń głowy omawianego przypadku z widocznym tętniakiem sczytu tętnicy podstawnej. Widok od tyłu i od góry.
Case courtesy of Dr Bruno Di Muzio, Radiopaedia.org, rID: 35682